Spotkania Artystyczne Rozstaje 2020 były swojego rodzaju eksperymentem twórczym i nowością dla świata tłumaczeń literatury pięknej. We wspólnych warsztatach wzięli udział artyści sztuk wizualnych oraz tłumacze literatury pięknej.
Poprzednie, pierwsze Rozstaje, zorganizowane w 2019 r., były spotkaniami poświęconymi wyłącznie literaturze. W tegorocznych 2. Rozstajach do grona uczestników dołączyli artyści sztuk wizualnych, co stanowiło interesujący eksperyment artystyczny.
Skąd taki pomysł? Po pierwsze, jako organizatorzy, uznaliśmy, że obie grupy mają szczególne zdolności do przekazania idei, wartości, motywów kulturowych pomiędzy kulturami. Po drugie, powołując się na antyczne tradycje stwierdziliśmy, że stworzenie pracy wizualnej inspirowanej tekstem literackim, może być jego kolejnym tłumaczeniem. Przypomnieliśmy, że u podwalin europejskiej kultury leży myśl Horacego z “Ars Poetica”, która akcentowała bliskość sztuk wizualnych i literatury – “ut pictura poesis”.
Pierwsze tego typu warsztaty, zorganizowane w dn. 8-13 września, były eksperymentem w niewielkiej grupie – czterech artystów wizualnych i kilkunastu tłumaczy. Uczestnicy spotkań brali udział we wspólnych panelach dyskusyjnych, omawiając nowe trendy w sztuce i literaturze oraz możliwe punkty wspólne dla różnych dziedzin pracy artystycznej. Oprócz tego pracowali w swoich własnym środowisku – tłumacząc nowe dzieła, tworząc prace w ramach pleneru artystycznego. Co ciekawe, w pewnym momencie – dla swojego rodzaju odreagowania, wyrażenia siebie – tłumacze przejęli od artystów pędzle i ołówki i kilku z nich stworzyło własne, całkiem udane prace.
Dzieła artystów nie miały zadania, by bezpośrednio odpowiadać tematom literackim poruszanym w pracach tłumaczy, ale wiele z nich coś sugerowało. Niektóre budziło wyraźne skojarzenia z wybranymi dziełami literackimi. W działaniu z jednej artystek mieliśmy też do czynienia z bezpośrednim połączeniem sztuki i literatury. Jedna z artystek, Elena Vertikova wykorzystała w swoich pracach ręczne zapiski tłumaczy. Za pośrednictwem specjalnej techniki naświetlania światłem słonecznym, wykonała rozmyte odbicia tekstów na różnych powierzchniach.
Efekty warsztatów zostały zaprezentowane na wystawie poplenerowej w Gorajcu, a prace wizualne będą publikowane również na stronie Rozstaje.art.
Pierwszy eksperyment współpracy tłumaczy i artystów sztuk wizualnych został zrealizowany. Są bezpośrednie rezultaty: jak prace artystów, są i długofalowe: rozbudzenie wyobraźni obu uczestniczących grup.
Uczestnikami pleneru ze strony artystycznej byli:
-
Anna Waligórska -adiunkt na ASP w Gdańsku w pracowni malarstwa ściennego i witrażu oraz pracowni dyplomowej malarstwa.
-
Elena Vertikova – urodzona na Syberii, mieszka w Gdańsku. Zajmuje się malarstwem, instalacjami, performansem. Studentka ASP w Gdańsku.
- Jana Čepa – artystka-malarka zamieszkała w słowackich Tatrach. Mgr Akademii Sztuk Pięknych i Projektowania w Bratysławie.
-
Jan Kaźmierczuk – malarz z miejscowości Telatyn. Tworzy przede wszystkim portrety, pejzaże oraz prace o tematyce religijnej,
- Małgorzata Kawka – fotografka.
Ze strony tłumaczy uczestniczyli:
- Joanna Bernatowicz – polonistka, kulturoznawczyni, tłumaczka z białoruskiego,
- Agnieszka Sowińska – tłumaczka z języka rosyjskiego, dziennikarka,
- Paulina Ciucka – tłumaczka, absolwentka filologii bałtyckiej,
- Aleksandra Wojtaszek – dziennikarka i tłumaczka z języka chorwackiego, serbskiego i słoweńskiego, prowadzi zajęcia na Uniwersytecie Jagiellońskim
- Walery Butewicz – literaturoznawca, tłumacz z języka rosyjskiego, polskiego i ukraińskiego,
- Marcin Gaczkowski – literaturoznawca i historyk, tłumacz z języka ukraińskiego i rosyjskiego,
- Maciej Piotrowski -historyk i ukrainoznawca, z pasji animator kultury, tłumacz z języka ukraińskiego,
- Piotr Braszak – tłumacz z języka rosyjskiego,
- Jana Karpienko – tłumaczka z/na rosyjski, dziennikarka, zaangażowany w teatr dokumentalny,
- Karolina Wilamowska – tłumaczka z języka węgierskiego,
- Agata Wróbel – tłumaczka z języka rosyjskiego,
- Miłosz Waligórski – slawista i hungarysta.
fot. Elena Vertikova
